Çin, dünyanın en büyük ikinci hareketli çölü olan Taklamakan Çölü‘nü, 3.050 kilometre uzunluğunda bir yeşil kuşak ve güneş enerjisiyle çalışan kum engelleme teknolojisiyle çevreleyerek çevresel bir mucizeye imza attı. Çin, devasa projeyle çölleşmenin yayılmasını durdurmayı, altyapıyı korumayı ve bölgesel ekonomik fırsatları artırmayı amaçlıyor.
Çin’in Taklamakan Çölü’nde Dev Çevre Projeleri
“Ölüm Denizi” olarak adlandırılan Taklamakan Çölü, 337.600 kilometrekare alanıyla yüzde 85’i hareketli kumullarla kaplı devasa bir alanı kapsıyor. Bu çöl, uzun yıllardır kum fırtınalarıyla hava koşullarını, tarımı, ekonomiyi ve insan sağlığını tehdit ediyor.
Çin Bilimler Akademisi Sincan Ekoloji ve Coğrafya Enstitüsü’nde araştırmacı olan Lei Qiang, çölün kenarındaki rüzgar ve kum hareketinin güçlü olduğunu ve kum tepelerinin dışa doğru genişlediğini söyleyerek bu sorunlarla mücadele etmek için çölün kenarlarını yeşil kuşaklar ve güneşe dayalı kum kontrol önlemleriyle “kilitlediklerini” söyledi. Bu önlemler sadece kırılgan ekolojiyi korumakla kalmıyor, aynı zamanda demiryolları ve karayolları gibi hayati altyapıyı da koruyor.
Çölle Mücadelede 40 Yıllık Çalışma
Projenin ilk 2.761 kilometrelik kısmı, 1978’de başlayan ve 40 yılı aşkın çalışmalarla tamamlandı. Son 285 kilometrelik alan ise Kasım 2022’de başlayan ve 600.000 kişilik dev bir ekibin katılımıyla gerçekleşen yoğun çalışmalarla hayata geçirildi. Çöl ortamına dayanıklı çöl kavağı, kırmızı söğüt ve saksağan ağaçları gibi bitkiler ekildi. Bu süreçte 30 milyon hektardan fazla ağaç dikildi. Kurak kuzeybatıdaki ağaçlandırma çalışmaları, Çin’in toplam orman örtüsünün geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 25’in üzerine çıkmasına yardımcı oldu. Bu oran 1949’da yüzde 10 civarındaydı.
Yetkililer çölün kuzey ucundaki kavak ormanlarının sel sularının yönünün değiştirilmesiyle yeniden canlandırılacağını belirtirken batı ucundaki tarım arazilerini ve meyve bahçelerini korumak için yeni orman ağlarının kurulacağını söyledi. Tüm çabalara rağmen ise ülkenin toplam arazisinin yüzde 26,8’i hâlâ “çölleşmiş” olarak sınıflandırılıyor. Bu oran on yıl öncesine göre yüzde 27,2’ydi.
Yeşil kuşak sadece çölün genişlemesini engellemekle kalmıyor, aynı zamanda ekonomik fırsatları da teşvik ediyor. Lei, şifalı çöl sümbülü gibi bazı ekilen türlerin bölge için ekonomik faydalar sağlayabileceğini vurguladı.
Yeşil Enerjiyle Gelecek
Oluşturulan yeşil kuşak, 2022’de faaliyete geçen ve çölün çevresini tamamen dolaşan dünyanın ilk demiryolu döngüsü Hotan-Ruoqiang demiryolunun oluşturulmasını da sağladı. Bu hat, ceviz ve kırmızı hurma gibi yerel ürünlerin Çin’in diğer bölgelerine taşınmasını kolaylaştırıyor. Taklamakan Çölü’nde daha fazla enerji geliştirme çalışmaları devam ediyor. China Three Gorges Corporation, dört yıl içinde tamamlanması beklenen 8,5 gigawatt güneş enerjisi ve 4 gigawatt rüzgar enerjisi içeren devasa bir enerji projesi inşa etmeyi planlıyor.
